بازار طلا از دیرباز یکی از پناهگاههای امن سرمایهگذاران در سراسر جهان بوده است. حتی با ظهور بازارهای نوین مثل ارز دیجیتال، طلا همچنان جایگاه خود را بهعنوان دارایی امن حفظ کرده. اما ورود به این بازار بدون ریسک هم نیست؛ انتخاب نادرست نوع طلا، خرید از فروشنده نامعتبر، یا ناآگاهی از عوامل موثر بر قیمت طلا، میتواند منجر به ضرر شود. در این مقاله، نکات مهمی برای جلوگیری از ضرر شما در بازار طلا وجود دارد که به شما کمک میکنند از دارایی خود در برابر نوسانات محافظت کنید.
چرا خرید طلا هنوز هم یکی از امنترین روشهای سرمایهگذاری است؟
اغلب سرمایهگذاران حرفهای، طلا را بهویژه در دورههای بیثباتی اقتصادی یا تورم بالا، یک دارایی امن میدانند. بر اساس گزارش سالانه شورای جهانی طلا (World Gold Council) در سال ۲۰۲۴، طلا در ۷۵ درصد از بحرانهای اقتصادی جهانی، عملکردی بهتر از شاخصهای بازار سهام داشته است.
همچنین، در بازه زمانی ۲۰ ساله از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳، بازده سالانه طلا بهطور میانگین ۸.۳ درصد بوده است، در حالی که بسیاری از ارزها، بهویژه در بازارهای نوظهور، کاهش ارزش را تجربه کردهاند. این آمارها نشان میدهند طلا هنوز هم یکی از امنترین روشهای سرمایهگذاری است.
عوامل موثر بر قیمت طلا
عواملی همچون نرخ تورم و قیمت ارز، باعث نوسان قیمت طلا در ایران میشوند.
قیمت طلا تنها به عرضه و تقاضای بازار محدود نمیشود، بلکه تحت تاثیر مجموعهای از عوامل کلان اقتصادی و سیاسی قرار دارد. شناخت این عوامل به شما کمک میکند تصمیمات بهتری در زمان خرید یا فروش طلا بگیرید.
نرخ تورم: طلا بهعنوان دارایی ضدتورم شناخته میشود. در دورههایی که نرخ تورم بالا میرود و ارزش پول ملی کاهش مییابد، تقاضا برای طلا افزایش پیدا میکند و در نتیجه، قیمت آن رشد میکند.
نرخ بهره و سود بانکی: وقتی نرخ بهره افزایش مییابد، سرمایهگذاران تمایل دارند پول خود را به سمت سپردههای بانکی یا اوراق قرضه ببرند، چرا که بازدهی بیشتری میگیرند. در چنین شرایطی، تقاضا برای طلا کاهش یافته و ممکن است قیمت آن افت کند. برعکس، در دورههایی که نرخ بهره کاهش مییابد، طلا جذابتر میشود.
نرخ ارز (بهویژه دلار): قیمت جهانی طلا بر پایه دلار آمریکا تعیین میشود. هر گونه نوسان در قیمت دلار (چه در بازار جهانی و چه در بازار آزاد ایران) بهصورت مستقیم بر قیمت طلا اثر میگذارد.
تنشهای سیاسی و اقتصادی: در دورههایی که جهان با بحرانهایی مانند جنگ، تحریم یا رکود اقتصادی مواجه میشود، تقاضا برای داراییهای امن مانند طلا افزایش مییابد.
تصمیمات بانکهای مرکزی: بانکهای مرکزی مانند فدرال رزرو آمریکا یا بانک مرکزی اروپا نقش کلیدی در تعیین نرخ بهره، سیاستهای پولی و حجم نقدینگی دارند. بهعنوان مثال، طبق گزارش WGC (شورای جهانی طلا)، در سال ۲۰۲۳ بانکهای مرکزی بیش از ۱۰۰۰ تن طلا خریداری کردند که یکی از بالاترین ارقام تاریخ است.
کدام نوع طلا برای سرمایهگذاری، کمترین ریسک ضرر را دارد؟
انتخاب نوع طلا تاثیر زیادی بر سود یا ضرر شما دارد. در ایران، رایجترین گزینهها در بازار طلا برای سرمایهگذاری عبارتاند از:
طلای آبشده: کمترین اجرت ساخت را دارد، معاف از مالیات بر ارزش افزوده است و بهدلیل قابلیت نقدشوندگی بالا و امکان خرید در وزنهای پایین (حتی ۱۰ سوت)، انتخاب محبوبی میان سرمایهگذاران است. اما خرید آن بدون کد ریگیری، فاکتور معتبر و نام آزمایشگاه حکشده روی طلا، به هیچ وجه توصیه نمیشود.
سکه: بهدلیل استاندارد بودن و پذیرش عمومی بالا، یکی از داراییهای مطمئن برای سرمایهگذاری است. اما عوامل جانبی مانند سال ضرب و حباب قیمتی، میتوانند باعث نوسان شدید قیمت آن شوند.
چگونه با سرمایه کم وارد بازار طلا شویم؟
برای ورود به بازار طلا، لزوما نباید سرمایه هنگفتی داشته باشید.
بر خلاف تصور عمومی، برای ورود به بازار طلا نیازی به سرمایه چند ده میلیونی نیست. روشهایی وجود دارد که برای ورود آسانتر مبتدیان به بازار با حداقل سرمایه در نظر گرفته شدهاند:
خرید طلای آبشده در مقیاس کوچک: امکان خرید طلای آبشده حتی از وزنهای پایین مثل ۱ گرم وجود دارد که کمک میکند گام نخست را راحتتر بردارید.
خرید آنلاین با تحویل فیزیکی:سایت فروش طلای آبشده والگلد این امکان را فراهم کرده تا با پرداخت مبلغ کم، طلای آبشده استاندارد بخرید و در صورت تمایل، آن را بهصورت فیزیکی درب منزل دریافت کنید.
خرید سکه گرمی: گرچه سکه گرمی حباب قیمتی بیشتری نسبت به سکه تمام دارد، اما برای افراد تازهواردی که سرمایه کمتری دارند، یک گزینه قابلدسترس محسوب میشود.
چطور طلا بخریم که ضرر نکنیم؟
برای جلوگیری از ضرر در بازار طلا، باید دقیق، باهوش و آگاه خرید کرد. در ادامه، مهمترین نکاتی که هنگام خرید طلا باید به آنها توجه کنید را بررسی میکنیم:
فاکتور رسمی و قابل استناد بگیرید: همیشه از فروشنده فاکتور رسمی دارای مشخصات کامل شامل نام و آدرس فروشگاه، شماره مجوز اتحادیه یا کد صنفی، وزن خالص طلا، عیار طلا، مبلغ کل، اجرت ساخت (در صورت وجود)، مالیات و سود فروشنده دریافت کنید.
بررسی کد ریگیری و نام آزمایشگاه (برای طلای آبشده): طلای آبشده استاندارد، باید دارای کد انگ (ریگیری) و نام آزمایشگاهی باشد که ریگیری را انجام داده است. این اطلاعات روی خود طلا حک میشود و نشاندهنده عیار واقعی و تایید شده آن است.
شناخت اصطلاحات مهم و پرکاربرد: برای سرمایهگذاری و فعالیت در یک بازار مالی، لازم است اصطلاحات پرکاربرد و رایج آن را بدانید. برای بازار طلا، باید حداقل با اصطلاحاتی نظیر عیار (درصد خلوص طلا)، اجرت (هزینه ساخت طلا) و حباب قیمت (اختلاف بین قیمت واقعی و قیمت بازار) آشنا باشید.
استعلام قیمت روز: پیش از خرید، قیمت روز طلا، سکه و ارز را از منابع معتبر (مثل سایت اتحادیه طلا و جواهر) بررسی کنید تا با اطمینان بیشتری معامله کنید.
ویژگیهای یک فروشنده قابل اعتماد
خرید طلا از فروشنده نامطمئن، مساوی با ریسک بالا و حتی احتمال کلاهبرداری است. در این بخش، ویژگیهایی که باید در یک فروشنده معتبر جستوجو کنید را مرور میکنیم:
فروشگاه باید دارای مجوز فعالیت از اتحادیه مربوطه باشد.
شماره پروانه کسب باید در فاکتور یا مغازه قابل مشاهده باشد.
فروشنده معتبر هیچگاه از ارائه فاکتور رسمی و شفاف، فرار نمیکند.
فروشنده باید در اعلام عیار و وزن طلا صداقت داشته باشد.
یک فروشنده قابل اعتماد، مسئولیتپذیر است و در صورت وجود ایراد یا سوال، پاسخگو خواهد بود.
در خرید آنلاین، فروشگاه باید دارای نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) و امکان تحویل فیزیکی باشد؛ امری که والگلد توجه ویژهای به آن دارد.
ریسکهای سرمایهگذاری در طلا
گرچه طلا یکی از امنترین داراییها محسوب میشود، اما سرمایهگذاری در آن کاملا بدون ریسک نیست. آشنایی با این ریسکها به شما کمک میکند تصمیم آگاهانهتری بگیرید:
نوسانات قیمتی کوتاهمدت: قیمت طلا ممکن است در بازههای زمانی کوتاه، بهدلایل مختلف (مثل نوسان دلار، تغییر نرخ بهره یا اخبار سیاسی) بالا یا پایین برود. اگر دیدگاه کوتاهمدت داشته باشید، ممکن است در کف بخرید و مجبور شوید در اوج بفروشید.
حباب قیمتی در سکه: گاهی قیمت سکه بهدلیل هیجانات بازار، بیش از ارزش واقعی آن افزایش مییابد. ورود در این زمانها ممکن است با ضرر همراه باشد.
نبود نقدشوندگی سریع در بعضی انواع طلا: برخی مصنوعات خاص مانند طلای زینتی یا دست دوم ممکن است با افت قیمت زیادی همراه شوند یا هنگام فروش مشتری نداشته باشند. سکه و طلای آبشده معمولا نقدشوندگی بالاتری دارند.
ریسک نگهداری و سرقت: اگر طلا را بهصورت فیزیکی خریداری و نگهداری کنید و توجه لازم به نکات ایمنی نداشته باشید، در معرض خطر سرقت قرار خواهید گرفت. به همین دلیل، خرید آنلاین طلا بهواسطه نگهداری آن در خزانههای امن، گزینه بهمراتب ایمنتری است.
کلام آخر
در صورتی که سرمایهگذاری در طلا با آگاهی و دقت انجام شود، یکی از امنترین روشهای حفظ ارزش سرمایه است. اما پیش از اقدام برای آن، باید عوامل موثر بر قیمت طلا مانند نرخ بهره، تورم، دلار و مسائل ژئوپلیتیک را در نظر گرفت.
در بازار طلا، امکان ورود با سرمایه کم (حتی ۱۰ سوت طلای آبشده) وجود دارد و پلتفرمهای آنلاین مانند والگلد با ارائه امکان تحویل فیزیکی طلا، راه را برای ورود مطمئن و آسانتر شما به این بازار هموار کردهاند. اما فراموش نکنید که حتی طلا هم بدون ریسک نیست و نوسانات کوتاهمدت یا خرید از منابع نامعتبر و بدون مجوز، میتواند موجب زیان شود.
سوالات متداول
چگونه از خرید طلای تقلبی جلوگیری کنیم؟
با خرید از فروشندگان دارای مجوز، دریافت فاکتور رسمی و بررسی کد ریگیری و عیار، میتوان از خرید طلای تقلبی جلوگیری کرد.
چرا باید طلای آب شده آنلاین را برای سرمایهگذاری انتخاب کنیم؟
طلای آبشده آنلاین بهدلیل نداشتن ریسک سرقت و نگرانی از نگهداری طلا، نقدشوندگی بالا و امکان خرید با سرمایه کم و کد ریگیری حکشده در صورت تحویل فیزیکی، یکی از بهترین روشهای سرمایهگذاری در طلا است.
چه نوع طلایی کمترین اجرت (کارمزد ساخت) را دارد؟
طلای آبشده کمترین اجرت را دارد (تقریبا صفر).
آیا خرید طلای دست دوم برای جلوگیری از ضرر مناسب است؟
اگر طلای دست دوم را از فروشنده معتبر با فاکتور رسمی خریداری کنید، گزینه بهتری نسبت به طلای نو است، اما همچنان مشمول مالیات بر درآمد است و همین باعث میشود از طلای آبشده پرریسکتر باشد.
چرا بررسی نوسانات انس جهانی طلا اهمیت دارد؟
قیمت جهانی طلا بر اساس انس تعیین میشود و نوسان آن، مستقیما بر قیمت طلا در بازارهای جهانی اثر میگذارد. از طرفی دیگر در ایران، نوسانات قیمت دلار هم عامل موثری است.
آیا طلا همیشه در بلندمدت سودآور است؟
طلا در بلندمدت معمولا ارزش خود را حفظ کرده و سودده است؛ بهویژه در برابر تورم. اما زمان خرید و نوع طلا نیز در سود نهایی موثر هستند. طلا بهخصوص در کوتاهمدت، ممکن است زیانرده هم باشد.
آیا خرید آنلاین طلا مطمئن است؟
به شرط رعایت اصول ایمنی، خرید آنلاین طلا میتواند ایمن و مقرونبهصرفه باشد؛ بهویژه زمانی که از پلتفرمهای معتبر و دارای مجوز نظیر وال گلد استفاده کنید.
عرفان رحیمی صادق
من فارغالتحصیل مترجمی زبان انگلیسی و علاقه مند به حوزه طلا هستم و از سال ۹۴ تولید محتوا رو شروع کردم. اوایل، از زمانی که تولید محتوا رو جدیتر دنبال کردم، درهای جدیدی به روم باز شد و با افراد مهمی تو این عرصه آشنا شدم که سعی کردم از هر کدوم یه چیزایی یاد بگیرم.