هر مثقال طلا معادل ۴.۶۰۸۳ گرم است. این واحد که با نام مثقال صیرفی شناخته میشود، استاندارد رسمی و مبنای اصلی معاملات طلا در ایران است. درک دقیق تبدیل مثقال به گرم و ارتباط آن با عیارهای مختلف مانند طلای ۱۷ عیار (۷۰۵)، برای هرگونه معامله یا سرمایهگذاری آگاهانه در بازار طلا ضروری است. در این مقاله، فرمولهای دقیق و نکات کلیدی این تبدیل را بررسی میکنیم.
یک مثقال طلا دقیقا چند گرم است؟
هر یک مثقال طلا معادل ۴.۶۰۸۳ گرم است. این واحد که در بازار با نام مثقال صیرفی یا مثقال بازاری شناخته میشود، مبنای اصلی قیمتگذاری و معاملات عمده طلا در ایران است که بهعنوان یک استاندارد رسمی توسط اتحادیه طلا و جواهر تهران تعریف و استفاده میشود و تمام محاسبات قیمتی بر پایه آن صورت میگیرد. این استاندارد به یکسانسازی معاملات در سراسر کشور کمک و از بروز هرجومرج در قیمتگذاری جلوگیری میکند.
تبدیلگر مثقال و گرم
محاسبه دقیق با نرخ رسمی ۴.۶۰۸۳ گرم
مقایسه مثقال صیرفی و شرعی
شاید در نگاه اول مثقال یک واحد اندازهگیری مشخص به نظر برسد، اما در واقعیت اینطور نیست. برای جلوگیری از هرگونه ابهام در محاسبات، به خصوص در بازارهای حساس مانند طلا و زعفران یا در مسائل فقهی، باید با انواع مثقال و تفاوتهای وزنی و کاربردی آنها آشنا شویم.
۱. مثقال صیرفی (بازاری)
مثقال صیرفی یا بازاری، معادل ۴.۶۰۸۳ گرم است که استاندارد رسمی و مبنای معاملات در بازار طلا، نقره و سایر فلزات گرانبها در ایران محسوب میشود. هرگاه صحبت از یک مثقال طلا در بازار میشود، منظور همین واحد است. نام صیرفی نیز از صرافان و فعالان بازار طلا گرفته شده.
۲. مثقال شرعی

مثقال شرعی که معادل ۳.۴۵۶ گرم (دقیقاً ۷۵٪ مثقال صیرفی) است، کاربردی کاملاً دینی دارد و در فقه اسلامی برای محاسبه مقادیری مانند خمس و زکات به کار میرود. این واحد در معاملات تجاری طلا جایگاهی ندارد، بنابراین برای جلوگیری از هرگونه ابهام، همیشه باید بین «مثقال صیرفی» برای معاملات و «مثقال شرعی» برای امور فقهی تمایز قائل شد.
نکته: یک مثقال شرعی، دقیقا معادل سه چهارم (۷۵ درصد) مثقال صیرفی است. این نسبت به محاسبات و تبدیل این دو واحد به یکدیگر کمک میکند.
هشدار: در معاملات طلا، برای جلوگیری از هرگونه سوءتفاهم، هرگز از عبارت مثقال معمولی استفاده نکنید. همیشه با اصطلاح دقیق مثقال صیرفی برای معاملات تجاری، و مثقال شرعی برای امور دینی، موضوع را مشخص نمایید.
آموزش تبدیل مثقال به گرم
آموزش تبدیل مثقال به گرم بسیار ساده است و تنها به یک عملیات ضرب نیاز دارد. با بهخاطر سپردن فرمول تبدیل مثقال به گرم، میتوانید بهراحتی هر وزنی را تبدیل کرده و با اطمینان کامل معامله کنید.
فرمول تبدیل مثقال به گرم
برای تبدیل هر مقداری از مثقال به گرم، کافی است تعداد مثقال را در عدد ۴.۶۰۸۳ ضرب کنید. این عدد، ضریب تبدیل رسمی بر اساس استاندارد مثقال صیرفی است. فرمول تبدیل مثقال به گرم:
وزن به گرم = تعداد مثقال × ۴.۶۹۸۳
مثال: فرض کنید قصد خرید فوری طلای آبشده به وزن ۲.۵ مثقال دارید. وزن دقیق این قطعه به گرم، طبق فرمول زیر، برابر است با:
۲.۵ (مثقال) × ۴.۶۰۸۳ = ۱۱.۵۲۰۷۵ گرم
فرمول تقسیم گرم به مثقال
گاهی شما وزن یک قطعه طلا را به گرم میدانید و میخواهید معادل آن را به مثقال بدانید تا قیمت آن را بر اساس نرخ روز مثقال محاسبه کنید. در این حالت، وزن به گرم را بر عدد ۴.۶۰۸۳ تقسیم میکنیم. فرمول تبدیل گرم به مثقال:
تعداد مثقال = وزن به گرم ÷ ۴.۶۰۸۳
مثال: وزن یک انگشتر طلا با وزن ۸ گرم بر حسب مثقال، طبق فرمول زیر محاسبه میشود:
۱.۷۳۵۹ ≈ ۴.۶۰۸۳ ÷ ۸
نقش عیار طلا در محاسبات مثقال

قیمت یک مثقال طلا در بازار ایران، در واقع قیمت ۴.۶۰۸۳ گرم طلای ۱۷ عیار است. برای اینکه قیمت هر مثقال طلا را بر حسب طلای ۱۸ عیار (۷۵۰) بهدست بیاوریم، باید از فرمول زیر استفاده کنیم:
قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار = (قیمت یک مثقال طلا ÷ ۴.۶۰۸۳) × (۷۵۰ ÷ ۷۰۵)
مثال: اگر قیمت یک مثقال طلا (عیار ۱۷) در بازار ۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان باشد، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار اینگونه محاسبه میشود:
- مرحله ۱ (محاسبه قیمت یک گرم طلای ۱۷ عیار):
- ۴,۰۰۰,۰۰۰ (تومان) ÷ ۴.۶۰۸۳ ≈ ۸۶۸,۰۱۶ تومان
- مرحله ۲ (تبدیل قیمت به عیار ۱۸):
- ۸۶۸,۰۱۶ × (۷۵۰ ÷ ۷۰۵) ≈ ۹۲۳,۴۰۰ تومان
وقتی برای اولین بار قیمت یک مثقال طلا را گرفتم و شروع به تقسیم و تبدیل به گرم کردم، متوجه شدم که عدد بهدستآمده با قیمت روز طلافروشیها همخوانی ندارد. بعد از بررسی بیشتر و پرسوجو از یک کارشناس، فهمیدم که باید ضریب عیار ۷۰۵ ÷ ۷۵۰ را اعمال کنم. این تجربه شخصی باعث شد اهمیت توجه به تفاوت عیار را درک کنم.
هشدار: به خاطر داشته باشید که مثقال یک واحد وزن ثابت (۴.۶۰۸۳ گرم) است و عیار آن را تغییر نمیدهد. اما ارزش یک مثقال طلا مستقیماً به عیار آن بستگی دارد.
برای مثال، یک مثقال طلای ۱۷ عیار (خلوص ۷۰.۵٪) ارزش کمتری از یک مثقال طلای ۱۸ عیار (خلوص ۷۵٪) دارد. در واقع، ارزش یک مثقال طلای ۱۷ عیار، معادل ارزش ۴.۳۳۱۸ گرم طلای ۱۸ عیار است.
خطاهای رایج در تبدیل مثقال به گرم
دانستن فرمول تبدیل مثقال به گرم ضروری است، اما کافی نیست. معاملهگران تازهکار و گاهی حتی خریداران باتجربه، بهدلیل نادیده گرفتن جزئیات کلیدی، دچار اشتباهات محاسباتی میشوند.
- بیتوجهی به عیار طلا: بسیاری از افراد به اشتباه قیمت مظنه (یک مثقال طلای ۱۷ عیار) را بر ۴.۶۰۸۳ تقسیم کرده و تصور میکنند قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار را به دست آوردهاند. درصورتیکه عدد بهدست آمده، قیمت یک گرم طلای ۱۷ عیار است. برای بهدست آوردن قیمت طلای ۱۸ عیار، حتما باید تبدیل عیار (ضرب در کسر ۷۵۰/۷۰۵) را نیز انجام دهید.
- استفاده از ضریب تبدیل اشتباه یا گرد شده: برخی برای سادگی، عدد ۴.۶۰۸۳ را به ۴.۶ یا حتی ۴.۵ گرد میکنند. اما در بازار طلا که هر سوت (۰.۰۰۱ گرم) آن ارزش بالایی دارد، استفاده از هر عددی به جز ۴.۶۰۸۳ منجر به محاسبه غلط و ضرر میشود.
- سردرگمی بین مثقال و مظنه: مثقال، واحد وزن (جرم) و مظنه، واحد قیمت میباشد و نباید آنها را بهجای هم بهکار برد.
- قیمت محاسبهشده، قیمت نهایی نیست: حتی پس از تبدیل مثقال به گرم و اعمال ضریب عیار، قیمتی که بهدست میآورید، قیمت نهایی یک قطعه طلای زینتی نیست. این عدد صرفا قیمت طلای خام (طلای آبشده) موجود در آن قطعه است. همیشه هزینههای اجرت ساخت، سود فروشنده و مالیات نیز به قیمت نهایی اضافه میشود.
کلام آخر
اینکه بدانید هر مثقال طلا معادل ۴.۶۰۸۳ گرم میباشد، یکی از اولین قدمهای شما در مسیر سرمایهگذاری آگاهانه است. مهمتر از همه، درک این واقعیت است که قیمت اعلامی بازار برای یک مثقال طلا، نه بر پایه طلای خالص ۲۴ عیار (۹۹۹) یا حتی طلای رایج ۱۸ عیار (۷۵۰)، بلکه بر اساس طلای ۱۷ عیار (۷۰۵) استوار شده. این تمایز، کلید رمزگشایی قیمت واقعی مصنوعات طلا مانند زیورآلات ۱۸ عیار است.
نوع مثقال | معادل گرمی دقیق | فرمول تبدیل مثقال به گرم | کاربرد |
---|---|---|---|
مثقال صیرفی | ۴.۶۰۸۳ گرم | وزن (گرم) = مثقال × ۴.۶۰۸۳ | معاملات طلا |
مثقال شرعی | ۳.۴۵۶ گرم | وزن (گرم) = مثقال × ۳.۴۵۶ | محاسبات فقهی، زکات طلا |
سوالات متداول در مورد یک مثقال طلا چند گرم است
هر مثقال طلا، چه ۱۸ عیار باشد و چه هر عیار دیگری، دقیقا ۴.۶۰۸۳ گرم وزن دارد. مثقال واحد وزن است و فقط عیار ارزش آن را تعیین میکند.
استفاده از مثقال یک سنت تاریخی در بازار طلا و جواهر ایران است که بهخصوص در معاملات عمده و قیمتگذاری طلای آبشده ریشه دارد.
در اکثر موارد مثقال زعفران و مثقال طلا یکی است. واحد اندازهگیری رایج برای کالاهای گرانقیمتی مانند زعفران و ادویهجات نیز همان مثقال صیرفی به وزن ۴.۶۰۸۳ گرم است.
مظنه طلا، به قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار گفته میشود که در معاملات عمده و بین بنکداران و فروشندگان طلای آبشده بهکار میرود.